Dem Libs i Dim Libs

Pan oeddwn yn Siapan yn ddiweddar, fe gefais y fraint o wylio oriau lu o ffilmiau archif o'r wlad honno. Roedd rhyw fath o drais ym mron bod un o'r ffilmiau, gan gynnwys y rhai ar gyfer plant. Thema amlwg oedd hara-kiri. Fe fyddai y Samurai yn "disgyn ar ei gleddyf" rhag syrthio i rywle gwaeth - sef i ddwylo ei elyn. Fe fyddai "arglwydd" hefyd yn gallu gorchymyn ei filwyr i gyflawni hara-kiri - ac wrth gwrs fe fyddai milwyr yn cael gwneud hyn pe bae nhw'n teimlo eu bod wedi siomi eu harglwydd neu eu cyd-filwyr.

Wel, fe gyflawnodd y Dimlibs eu hara-kiri eu hunain ddoe, rhag syrthio i ddwylo'r gelyn glas, mae hynny'n sicr.

Y cwestiwn yw, pryd welwn ni fwy o waed ar y cledd, a gwaed pwy?